Spis treści
W dzisiejszych czasach niemal każdy zmaga się z różnego rodzaju problemami z trawieniem. Sprawnie funkcjonujący układ trawienny jest kluczowy do prawidłowego procesu przetwarzania pokarmów, wchłaniania składników odżywczych oraz eliminowania odpadów. Mówiąc o układzie pokarmowym często skupiamy się na jelitach, jednak nie można zapominać o równie istotnych organach takich jak żołądek, wątroba, trzustka czy pęcherzyk żółciowy. Odpowiednio dobrane zioła mogą wesprzeć wszystkie te narządy, co pozwala nam wpływać całościowo i holistycznie na funkcjonowanie organizmu.
Objawy nieprawidłowego trawienia
Warto obserwować swój organizm i zastanowić się, czy problemy związane z trawieniem nas nie dotyczą. Zaburzenia trawienne mogą objawiać się na wiele różnych sposób. Najczęściej występujące symptomy to:
- Wzdęcia
- Niestrawność
- Zgaga
- Zaparcia
- Biegunka
- Bóle brzucha
- Niekontrolowana utrata wagi
Naturalne sposoby na poprawę trawienia
W przypadku wystąpienia któregokolwiek z wyżej wymienionych objawów, warto przeanalizować swoje nawyki. Szczególną uwagę należy zwrócić na następujące obszary życia:
- Dieta – ma ogromny wpływ na stan naszego układu trawiennego. Ciężkostrawne, smażone i tłuste posiłki obciążają przewód pokarmowy, co skutkować może zaparciami, wzdęciami i niestrawnościami. Ważnym aspektem jest również rozpoznanie nietolerancji pokarmowych (np. laktozy, glutenu) oraz unikanie spożycia alkoholu i kofeiny.
- Nawodnienie – picie odpowiedniej ilości płynów wspomaga procesy trawienne, zapobiega zaparciom oraz wspiera przyswajanie składników odżywczych.
- Stres oraz radzenie sobie z emocjami – dolegliwości mogą nasilać się wraz ze silnym stresem lub w wyniku trudnych emocji, dlatego ważne jest, aby wprowadzić do swojego życia zdrowe sposoby radzenia sobie z tymi emocjami. Skuteczne mogą być techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, joga czy głębokie oddychanie.
- Aktywność fizyczna – regularny ruch nie tylko wpływa na perystaltykę jelit, ale także poprawia metabolizm. Nawet krótki, ale codzienny spacer może przynieść ulgę przy problemach trawiennych, takich jak zaparcia, wzdęcia czy niestrawność.
- Sen – kluczowym aspektem do uzyskania zdrowia układu trawiennego jest odpowiednia regeneracja i odpowiednia ilość snu. Niewystarczająca jego ilość może negatywnie wpływać na metabolizm oraz zaostrzać odczuwane dolegliwości.
W całym procesie odbudowywania prawidłowo funkcjonującego układu trawiennego, zioła mogą być zbawienne w łagodzeniu dolegliwości, a także mogą wspierać proces zdrowienia.
Jakie zioła są najlepsze na trawienie?
Mięta pieprzowa
Mięta pieprzowa (łac. Mentha piperita) jest nieocenionym wsparciem w przypadku problemów trawiennych i dolegliwości żołądkowych. Liście mięty pobudzają wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci, co skutkuje usprawnioną pracą jelit. Dodatkowo działają rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, co pomaga w łagodzeniu dolegliwości, takich jak ból związany z zatruciami.
Stosowana jest przy wzdęciach, biegunkach oraz zaparciach.
Przygotowanie naparu z mięty:
- 1-2 łyżeczki surowca zalać 250 ml gorącej wody
- Parzyć 15 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić 2-3 szklanki dziennie
Rumianek pospolity
Rumianek (łac. Matricaria chamomillae) jest jedną z najbardziej znanych roślin ze względu na jej zastosowanie lecznicze. Najczęściej jest stosowana w postaci naparu, zwłaszcza przy dolegliwościach takich jak biegunka, bóle żołądka oraz zaburzenia trawienia. Ma właściwości przeciwwymiotne, co może być zbawienne dla osób cierpiących na nudności. Ponadto rumianek wykazuje działanie przeciwzapalne, co może być pomocne w leczeniu stanów zapalnych układu pokarmowego, w tym żołądka, jelit i wątroby.
Przygotowanie naparu z rumianku:
- 3 g kwiatów rumianku zalać 250 ml wrzącej wody
- Parzyć 10-15 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić doustnie 2-3 razy dziennie
Koper włoski
Koper włoski (łac. Foeniculum vulgaria) jest często stosowany w przypadku zaburzeń trawienia, osłabienia perystaltyki jelit, braku apetytu oraz spowolnionej przemiany materii. Doskonale sprawdza się w leczeniu osłabienia żołądka i jelit, w zapobieganiu kolek oraz w przypadku wzdęć i nieżytów przewodu pokarmowego. Dla wzmocnienia działania leczniczego możemy połączyć go z owocem anyżu i kminkiem.
Przygotowanie naparu koperkowego:
- 2 g rozdrobnionych owoców kopru zalać 200 ml wrzącej wody
- Parzyć 20 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić doustnie co 3 godziny mała porcja naparu
Ostropest plamisty
Ostropest (łac. Silybum marianum) to jedno z najbardziej znanych roślin w profilaktyce chorób wątroby. Związki zawarte w nasionach (szczególnie duża zawartość sylimaryny) zapobiegają jej uszkodzeniu, wspomagają jej pracę oraz działają na nią regeneracyjnie. Ostropest zwiększa produkcje i przepływ żółci, a także jest niezawodny w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu A, B i C oraz marskości wątroby. Stosowany jest w zwalczaniu dolegliwości żołądkowo – jelitowych, takich jak zgaga, wzdęcia czy niedokwaśność soku żołądkowego.
Przygotowanie naparu z ostropestu:
- 5g ( 1 łyżeczka ) zmielonych nasion zalać 250ml gorącej wody ( nie wrzącej!)
- Parzyć 15-20 minut pod przykryciem
- Przecedzić, napar jest gotowy do spożycia
Zaleca się stosowanie 5-10g w ciągu dnia.
Anyż gwiazdkowaty
Anyż gwiazdkowaty (łac. Illicium verum) posiada działanie rozkurczowe, co pomaga łagodzić skurcze jelitowe. Ponadto pobudza wydzielanie soków trawiennych i procesy trawienia oraz wchłaniania substancji odżywczych. Anyż znany jest ze swoich właściwości wiatropędnych, co oznacza, że może wpłynąć pozytywnie na redukcję wzdęć i ogólną poprawę trawienia. Stosowany jest w celu złagodzenia niestrawności, kolki, gazów, wzdęć, a także w celu usunięcia nudności.
Przygotowanie naparu z anyżu:
- 5g (1 łyżeczka) rozdrobnionego surowca zalać 250ml wrzącej wody
- Parzyć 10-15 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić 3-4 razy dziennie po 1/2-1 szklance naparu
Imbir lekarski
Kłącze imbiru (łac. Zingiber officinale) zawiera związki o działaniu przeciwwymiotnym, co sprawia, że zioło to jest skuteczne w walce z objawami choroby lokomocyjnej oraz porannymi mdłościami. Wyciągi z imbiru stosowane przez ponad 3 miesiące zmniejszają dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takiego typu jak wzdęcia, zaburzenia trawienia czy zaparcia. Imbir ma również właściwości przeciwpasożytnicze.
Przygotowanie naparu z imbiru:
- 2-3g (1/2 łyżeczki) rozdrobnionego surowca zalać 250ml gorącej wody
- Parzyć 10-15 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić 1-3 razy dziennie
Goryczka żółta
Goryczka żółta (łac. Gentiana lutea) to jedno z najlepszych goryczkowych ziół mających działanie łagodzące dolegliwości układu pokarmowego. Substancje gorzkie goryczki pobudzają wydzielanie śliny, zwiększają wydzielanie żołądkowe, jelitowe, trzustkowe oraz produkcje żółci. Goryczka poprawia funkcje i wzmacnia wątrobę, trzustkę i śledzionę, reguluje wypróżnienia, a także ma właściwości przeciwpasożytnicze.
Stosowana jest w niestrawnościach, gazach, wzdęciach oraz zgadze.
Przygotowanie naparu z korzenia goryczki:
- 5g (1 łyżeczka) rozdrobnionego surowca zalać 250ml
- Gotować 30 minut
- Przecedzić i pić małymi porcjami w ciągu dnia
Kminek zwyczajny
Kminek (łac. Carum carvi) ma wiele wspaniałych właściwości leczniczych. Jest to naturalny środek na zaburzenia trawienia, często stosowany w przypadku dolegliwości takich jak niestrawność, zgaga oraz utrata apetytu. Co ciekawe, uważa się go również jako skuteczny środek na kolkę wzdęciową u niemowląt, co może być pomocne dla rodziców poszukujących naturalnych metod łagodzenia tych dolegliwości. Dodatkowo, liście kminku są bogate w witaminę B i C, a także żelazo.
Przygotowanie naparu z kminku:
- 1 łyżka rozdrobionych owoców zalać 1 szklanką wrzącej wody
- Parzyć 10-15 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić 1-2 razy dziennie
Prawoślaz
Prawoślaz (łac. Althaea officinalis) jest znakomitym środkiem przeciwzapalnym i leczniczym przewodu pokarmowego (szczególnie to dotyczy żołądka i jelit). Neutralizuje nadprodukcje kwasów żołądkowych, co poprawia trawienie. Jest skuteczny w leczeniu zapalenia żołądka, jelita grubego, wrzodów, nowotworów układu pokarmowego, a także w leczeniu zgagi i nadkwasoty żołądka.
Przygotowanie maceratu z prawoślazu:
- 2-3 łyżki rozdrobnionego surowca zalać 1-2 szklankami chłodnej wody
- Pozostawić na 4-6 godzin, mieszając co pewien czas
- Przecedzić i pić małymi porcjami co 2 godziny
Szakłak amerykański
Szakłak amerykański (łac. Rhamnus purshiana) to wspaniałe zioło, które jest stosowane w celu wzmocnienia układu pokarmowego. Dzięki swoim właściwościom wspomagającym perystaltykę jelit idealnie sprawdzi się w przypadku dolegliwości związanych z zaparciami. Ponadto szakłak zwiększa wydzielanie trzustki, żołądka i jelit, a także pomaga oczyścić i wzmocnić wątrobę. Ma działanie przeczyszczające. Stosowany jest w zaparciach, kuracjach oczyszczających organizm oraz przy spowolnionej przemianie materii.
Wyciąg podaje się w pigułkach w dawce 100 mg 2-3 razy dziennie.
Dziurawiec
Ziele dziurawca (łac. Hypericum perforatum) znane jest jako jedno z najskuteczniejszych ziół wspierających układ nerwowy. Często stosuje się je przy depresji i lęku, ponieważ działa uspokajająco oraz poprawia samopoczucie. W kontekście układu trawiennego ma działanie żółciopędne, przeciwbiegunkowe oraz przywraca równowagę w układzie pokarmowym. Ponadto poprawia trawienie i pobudza przemianę materii.
Stosowany jest w schorzeniach żołądka, nieżycie jelit, dolegliwościach wątroby oraz kamicy żółciowej.
Przygotowanie naparu z dziurawca:
- 1 łyżkę rozdrobnionego surowca zalać 250 ml wrzącej wody
- Parzyć 20 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić po pół szklanki 3 razy dziennie
Szałwia lekarska
Szałwia (łac. Salvia officinalis) to delikatne w smaku zioło, które skutecznie leczy objawy nieżytu żołądka i jelit, a także hamuje biegunkę. Pomaga łagodzić stany zapalne w układzie pokarmowym, a także dzięki działaniu przeciwbakteryjnym może pomóc w zwalczaniu bakterii i grzybów. Dodatkowo szałwia reguluje apetyt, co może być korzystne w przypadku osób zmagających się z nadmiernym łaknieniem lub brakiem apetytu.
Stosowana jest przy bólach brzucha, wzdęciach oraz niestrawnościach.
Przygotowanie naparu z szałwii lekarskiej:
- 1-2 łyżki ziela lub liścia zalać 250 ml wrzącej wody
- Parzyć 20 minut pod przykryciem
- Przecedzić i pić po 100ml 4 razy dziennie
Herbaty na trawienie
Łatwym i przyjemnym sposobem na wprowadzenie wspomagających ziół do swojej codziennej diety jest picie gotowych herbat ziołowych. Jednym z popularnych wyborów są mieszanki ziół mnicha, które działają wspierająco na układ pokarmowy, ale w niemalże każdym sklepie zielarskim można znaleźć szeroką ofertę gotowych kompozycji, które można dostosować do swoich własnych preferencji smakowych. Jest to świetna alternatywa dla osób początkujących w piciu ziół oraz dla tych, którzy żyją w biegu, ale chcą zadbać o swoje zdrowie.
Bibliografia:
- https://rozanski.li/1206/owoc-kopru-fructus-foeniculi-i-olejek-koperkowy-oleum-foeniculi-w-medycynie/
- „OSTROPEST PLAMISTY – UWAGI O NAZEWNICTWIE, SUBSTANCJACH CZYNNYCH I ROZWOJU ROŚLINY” – Jadwiga Andrzejewska, Zbigniew Skinder
- https://www.herbal-supplement-resource.com/anise-herb.html
- https://rozanski.li/446/imbir-lekarski-zingiber-officinale-w-medycynie/
- https://rozanski.li/542/goryczka-gentiana-w-praktycznej-fitoterapii/
- https://rozanski.li/600/prawoslaz-lekarski-althaea-officinalis/
- https://rozanski.li/356/cascara-sagrada-rhamnus-purshiana-de-candolle/
- https://rozanski.li/5419/dziurawiec-w-praktycznej-fitoterapii/
- https://rozanski.li/622/szalwia-lekarska-salvia-officinalis-l-wsplczesnie/
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Mi%C4%99ta_pieprzowa
- https://miod-malina.pl/mieta-wlasciwosci-zastosowanie-odmiany.html
- „Cud detoksykacji” – Dr. Robert Morse
- https://www.mdpi.com/2075-1729/12/4/479
- https://www.herbal-supplement-resource.com/caraway-seeds.html
